اردیبهشت 15, 1399
11:33 ب.ظ
[anar_breaking_short_code filed=GfObDX]
مهر 13, 1404
راهنمای کامل گرفتن آبرفت پارچه قبل از دوخت. با روش‌های ساده شستشو و اتوی بخار، جلوی جمع‌شدگی پارچه‌های نخی و کتانی را بگیرید و کیفیت دوخت خود را بالا ببرید.
اگر تا به حال تجربه کرده‌اید که بعد از شستن یا دوختن یک لباس، پارچه کوچک‌تر از حالت اولیه شده و فرم لباس تغییر کرده است، به احتمال زیاد با آبرفت پارچه مواجه شده‌اید. آبرفت نه‌تنها ظاهر لباس را خراب می‌کند بلکه باعث هدر رفتن زمان، هزینه و زحمت شما در فرآیند دوخت می‌شود. به همین دلیل یادگیری روش گرفتن آبرفت پارچه قبل از دوخت، یکی از مهم‌ترین مراحل آماده‌سازی هر پارچه به شمار می‌آید.
خیاطان حرفه‌ای همیشه قبل از شروع برش و دوخت، مرحله‌ی شستن پارچه قبل از دوخت یا استفاده از اتوی بخار پارچه را جدی می‌گیرند تا از تغییر سایز و فرم لباس جلوگیری کنند. این کار بخشی از اصول شستشوی صحیح پارچه و آماده‌سازی آن محسوب می‌شود که در نتیجه‌ی آن، لباس نهایی بدون تغییر ابعاد باقی خواهد ماند. حتی اگر در خانه و برای دوخت‌های خانگی کار می‌کنید، دانستن این نکات به شما کمک می‌کند کیفیت کارتان به سطح حرفه‌ای نزدیک شود.
از آنجا که کاربران در فضای وب به دنبال راهکارهای عملی هستند، ما در این مقاله علاوه بر آموزش گرفتن آبرفت پارچه، به نکات تخصصی مانند جلوگیری از آبرفت در پارچه‌های مختلف، روش‌های ساده خانگی، و همچنین نکات کاربردی برای نگهداری پارچه می‌پردازیم.
آبرفت پارچه یعنی کاهش طول یا عرض پارچه پس از تماس با آب، بخار یا حرارت. این پدیده به‌طور عمده به‌خاطر رها شدن تنش‌های ایجادشده در بافندگی و تکمیل، تورم و سپس جمع‌شدن الیاف (به‌ویژه پنبه و ویسکوز)، و در پشم به‌علت نمدی‌شدن رخ می‌دهد. با شستن پارچه قبل از دوخت، بخاردهی یکنواخت و رعایت شستشوی صحیح پارچه می‌توان از آن جلوگیری کرد یا آن را به حداقل رساند.
در مراحل ریسندگی–بافندگی–تکمیل، نخ‌ها و پارچه زیر کشش قرار می‌گیرند. نخستین تماس جدی با آب/بخار باعث رها شدن تنش‌ها و برگشت الیاف به حالت پایدارتر می‌شود؛ نتیجه‌اش کاهش طول و عرض است. این نوع آبرفت در پنبه، کتان و ویسکوز به‌وضوح دیده می‌شود.
الیاف آب‌دوست مثل پنبه/کتان/ویسکوز در تماس با آب متورم می‌شوند و آرایش مولکولی آن‌ها تغییر می‌کند. پس از خشک‌شدن، ساختار تازه مرتب‌شده، کوتاه‌تر از قبل می‌ایستد؛ به‌خصوص اگر خشک‌کن داغ یا اتوی نامناسب استفاده شود.
سطح الیاف پشم دارای فلس است. حرارت + رطوبت + مالش سبب قفل‌شدن فلس‌ها در یکدیگر می‌شود (فلتینگ) که به آبرفت شدید و سفت‌شدن پارچه می‌انجامد.
حرارت بالا در خشک‌کن یا اتوی طولانی می‌تواند اتصالات درونی پلیمرها (حتی در الیاف مصنوعی) را بازآرایی کند و تغییرات ابعادی ایجاد شود؛ هرچند در پلی‌استر و آکریلیک میزان آن معمولاً کم است.
بافت حلقوی (کشباف/تریکو) نسبت به بافت تاری‌پودی، مستعد آبرفت بیشتری است چون حلقه‌ها آزادند.
تراکم بافت پایین و نخ با تاب کم → آبرفت بیشتر.
پارچه‌های چاپی(چاپ مستقیم روی پارچه خام) اگر پیش‌تثبیت نشده باشند، پس از شستشو ممکن است ناهمگن جمع شوند و چاپ «کج» به‌نظر برسد.
| نوع الیاف / پارچه | ریسک آبرفت | توضیح کوتاه و راهکار |
| پنبه (نخی) | متوسط تا زیاد | شستن پارچه قبل از دوخت با آب ۳۰–۴۰ درجه، خشک‌کردن تخت، سپس اتوی بخار پارچه |
| کتان (لینن) | متوسط تا زیاد | پیش‌شست+ بخاردهی یکنواخت؛ چین‌پذیر است، از خشک‌کن داغ پرهیز کنید |
| ویسکوز/ریون | متوسط تا زیاد | خیساندن ملایم، عدم پیچاندن، خشک‌کردن افقی؛ اتوی بخار سبک |
| پشم | زیاد (فلتینگ) | فقط شستشوی دستی بسیار ملایم/خشکشویی؛ بخاردهی ملایم بدون مالش |
| ابریشم | حساس | آب سرد/ولرم، شوینده ملایم، بخاردهی از فاصله |
| پلی‌استر/نایلون | کم | معمولاً جلوگیری از آبرفت ساده است؛ حرارت بسیار بالا هم می‌تواند تغییر جزئی دهد |
| دنیم (جین) | متوسط | اگر سانفورایز نشده باشد، پیش‌شست ضروری؛ رنگ پس می‌دهد—جدا بشویید |
نکته مهم : در بسیاری از شهرهای ایران سختی آب بالاست؛ برای شستشوی صحیح پارچه های سلولزی (پنبه/کتان/ویسکوز) از شوینده ملایم و دمای ۳۰–۴۰°C استفاده کنید تا آبرفت و افت رنگ کاهش یابد.
تصور کنید لباسی را با دقت و عشق دوخته‌اید، اما بعد از اولین شستشو متوجه می‌شوید که لباس کوچک‌تر شده و دیگر اندازه‌ی تن شما نیست! این مشکل در دنیای خیاطی بسیار رایج است و دلیل اصلی آن آبرفت پارچه است. اگر قبل از دوخت، برای گرفتن آبرفت پارچه اقدامی نکنید، حتی زیباترین طراحی و دوخت هم می‌تواند بی‌فایده شود. بنابراین شستن پارچه قبل از دوخت یا استفاده از اتوی بخار پارچه یک مرحله حیاتی است که نباید نادیده گرفته شود.
اهمیت گرفتن آبرفت قبل از دوخت چیزی نیست که بتوان آن را نادیده گرفت. با چند اقدام ساده مانند شستشوی صحیح پارچه، بخاردهی و آماده‌سازی، میتوانید از تغییر سایز و خراب شدن لباس جلوگیری کنید. این کار نه‌تنها کیفیت دوخت شما را بالا می‌برد، بلکه باعث صرفه‌جویی در زمان و هزینه هم می‌شود. پس اگر به دنبال دوخت حرفه‌ای هستید، همیشه قبل از شروع برش و دوخت، زمانی را به گرفتن آبرفت اختصاص دهید.
یکی از دغدغه‌های اصلی خیاطان و حتی افرادی که در خانه به دوخت و دوز علاقه دارند، آبرفت پارچه است. وقتی پارچه پس از شستشو یا استفاده، کوچک‌تر می‌شود، نه‌تنها فرم لباس تغییر می‌کند بلکه زحمات شما در طراحی و دوخت نیز از بین می‌رود. برای همین، دانستن و به‌کارگیری روش‌های گرفتن آبرفت پیش از برش و دوخت، یک مرحله اساسی و غیرقابل حذف در خیاطی حرفه‌ای محسوب می‌شود.
پارچه را روی میز پهن کنید.
اتو را روی حالت بخار پیوسته بگذارید و بدون کشیدن پارچه، بخار را یکنواخت تزریق کنید.
اجازه دهید کاملاً سرد و خشک شود، سپس برش بزنید.
مربع ۳۰×۳۰ سانتی‌متر علامت بزنید و بخشی از پارچه را پیش‌شست/بخاردهی کنید.
دوباره اندازه بگیرید:
درصد آبرفت طولی = $(L_0 – L_1) / L_0 × 100$
درصد آبرفت عرضی = $(W_0 – W_1) / W_0 × 100$
اگر مجموع آبرفت بیش از ۳–۵٪ بود، حتماً کل طاقه را پیش‌تثبیت کنید.
لایی/اینترفیس ها، نوار اریب، آستر و روبان را هم پیش‌خیس/پیش‌بخار کنید.
برای بافت‌های حلقوی، خشک‌کردن تخت و افزودن اِز مناسب را در الگو لحاظ کنید.
در چاپ پارچه (به‌خصوص چاپ مستقیم روی پنبه/ویسکوز)، قبل از چاپ پیش‌شست یا فیکس حرارتی استاندارد انجام دهید تا پس از شستشو طرح تاب برندارد.
برای مشاهده محصولات و همچنین اتفاقات روزمره در مجتمع چاپ و تبلیغات ترسیم نیز می توانید پیج اینستاگرام ترسیم را دنبال کنید
نتیجه‌گیری
آبرفت پارچه موضوعی است که نباید نادیده گرفته شود. با روش‌هایی مثل شستشو قبل از دوخت، اتوی بخار و تست جمع‌شدگی میتوانید مطمئن شوید که لباس شما بعد از دوخت و شستشو تغییر سایز نخواهد داد.پس همیشه قبل از شروع خیاطی، به این مرحله حیاتی توجه کنید.
مجتمع چاپ و تبلیغات ترسیم با بهره‌گیری از تجهیزات مدرن دیجیتال، تمامی خدمات چاپ پارچه را حتی در متراژ کم به صورت آنلاین ارائه می‌دهد. این مجموعه با تخصص در طراحی و چاپ روی انواع پارچه، امکان سفارش طرح‌های اختصاصی، رنگ‌بندی متنوع و کیفیت چاپ بالا را فراهم کرده است. مشتریان می‌توانند بدون محدودیت در تیراژ، از خدمات چاپ دیجیتال ترسیم برای تولید پارچه‌های تبلیغاتی، دکوراتیو، مد و پوشاک بهره‌مند شوند. سرعت در تحویل، پشتیبانی حرفه‌ای و تنوع در خدمات، مجتمع ترسیم را به یکی از انتخاب‌های اصلی در حوزه‌ی چاپ آنلاین پارچه در ایران تبدیل کرده است.
۱. چرا پارچه بعد از شستشو آب می‌رود؟
به دلیل واکنش الیاف طبیعی (مثل پنبه و پشم) به رطوبت و حرارت.
۲. بهترین روش گرفتن آبرفت پارچه نخی چیست؟
شستشو با آب ولرم و خشک کردن طبیعی.
۳. آیا همه‌ی پارچه‌ها آبرفت دارند؟
خیر. پارچه‌های مصنوعی مثل پلی‌استر و نایلون آبرفت بسیار کمی دارند.
۴. چند بار باید پارچه را بشوییم تا آبرفت آن گرفته شود؟
یک بار شستشوی کامل کافی است، مگر در پارچه‌های خاص مثل پشم.
۵. آیا اتو کردن می‌تواند جایگزین شستن برای گرفتن آبرفت باشد؟
در برخی موارد بله، اما برای پارچه‌های نخی بهتر است شستشو انجام شود.
۶. چه پارچه‌هایی بیشترین آبرفت را دارند؟
پنبه، کتان و پشم.
۷. قبل از دوخت لباس، چرا باید آبرفت پارچه را گرفت؟
برای جلوگیری از خراب شدن اندازه لباس پس از اولین شستشو.
